Bir an için Rum tarafı ile BM ve AB'nin iddialarını doğru kabul etsek ve Kıbrıs Anayasasının geçerli olduğunu varsaysak bile, Rum Yönetimi yine tek başına AB'ne tam üyelik başvurusunda bulunamaz. Çünkü "Kıbrıs Anayasası'nın 50. maddesi, uluslararası antlaşma, sözleşme ve anlaşmaların akdi konusunda Türk Cumhurbaşkanı Muavinine veto hakkı tanımaktadır."

Bu maddenin (a) fıkrasında veto hakkı şöyle düzenlenmiştir.

"Yunanistan Krallığının ve Türkiye Cumhuriyeti'nin ikisinin birden katıldığı milletlerarası teşekküller ve ittifak anlaşmalarına Cumhuriyetin katılması müstesna olmak üzere..... (ii) uluslar arası antlaşma, sözleşme ve anlaşmaların akdi....." konusunda veto hakkı vardır.

Görüldüğü gibi, bu maddede, Türkiye ve Yunanistan'ın birlikte üye oldukları kuruluşlara Kıbrıs'ın katılmasının veto edilemeyeceği belirtilmiş, ancak iki Anavatanın birlikte üye olmadığı kuruluşlara Kıbrıs'ın üyeliğinin söz konusu olması halinde, denge bozulmasın diye, veto hakkı tanınmıştır.

Aynı olgu, Garanti Antlaşmasında da vardır.

Garanti Antlaşmasının 1. maddesinde şöyle denmektedir.

"Kıbrıs Cumhuriyeti, herhangi bir devlete, tamamen veya kısmen, herhangi bir siyasi veya iktisadi birliğe katılmamayı taahhüt eder

Esasen, Zürih ve Londra Antlaşmalarında bu konu görüşülürken, Yunan Dışişleri Bakanı Averof, "Kıbrıs'ın iki Anavatanın birlikte üye olmadığı siyasi ve ekonomik birliklere üye olamayacağı" ilkesi üzerinde durmuş ve iki Anavatan arasında Lozan ve Kıbrıs' ta kurulan dengelerin korunması açısından bunun şart olduğunu belirtmişti.

Dolayısı ile uluslararası hukuk açısından olaya bakıldığında , şu sonuçlar ortaya çıkmaktadır:

1- Rum Yönetimi 1960 Anlaşmaları ile Kıbrıs Anayasasının öngördüğü meşru bir idare değildir. Tüm adayı temsil edemeyeceği gibi Türk Halkı adına da konuşma hak ve yetkisi yoktur. Bu bağlamda, tüm Kıbrıs adına, AB'ne tam üyelik başvurusu yapma hakkı da yoktur.

2- Eğer Kıbrıs Anayasası geçerli kabul edilecekse, o zaman Anayasa gereği, Türk tarafının da onayı ve otomatik veto hakkı kabul edilmelidir.

3- Garanti Antlaşmaları Rum tarafının, iki Anavatanın birlikte üye olmadığı herhangi bir siyasi ve ekonomik birliğe üyeliğini engellemektedir. Kıbrıs Anayasasının 50. maddesi ise bu konuda Türk tarafına veto hakkı tanımaktadır.

İlgili tüm taraflar, Garanti Antlaşmasının geçerliliğini kabul ettiğine göre, hukukun gereği yapılmalıdır. Uluslararası hukuka ve hukukun üstünlüğüne saygı, Rum başvurusunu ileri götürmemeyi gerektirmektedir.

GEÇMİŞTE İMZALANAN ANLAŞMALAR

1- Commonwealth Üyeliği

Commonwealth üyeliği, Ocak 1960'da Londra'da toplanan ikinci Kıbrıs Konferansını takip eden günlerde, seçilmiş Kıbrıs Cumhurbaşkanı ile, seçilmiş Cumhurbaşkanı muavini ve İngiliz hükümeti arasında, iki Anavatanın da bilgisi dahilinde, özel surette varılan bir anlaşmayla gerçekleşmiştir. Bu anlaşmaya ait resmi bildiri, ilgili üç tarafın onayı ile 20 Ocak 1960 tarihinde yayınlanmıştır.

Bildiride, müracaat kararının, Cumhuriyetin ilanından sonra oluşacak iki toplumlu mecliste onaylanması gerektiği belirtilmiştir.

Sonraki Sayfa (2/5)